De seksuele ontwikkeling van kinderen begint al bij de geboorte en gaat het hele leven door. Ieder kind ontwikkelt zich in een eigen tempo.
Baby’s: ontdekken
De seksuele ontwikkeling van baby’s staat vooral in het teken van ontdekken. Dit doen ze door zichzelf veel aan te raken, ook hun geslachtsdelen. Dat gaat allemaal heel onbewust.
Baby’s houden van knuffelen. Ze zitten graag op schoot en worden graag vastgehouden. Dat geeft een veilig gevoel.
Peuters: jongen of meisje
Peuters worden zich steeds meer bewust van zichzelf en van hun lichaam. Ze ontwikkelen hun identiteit en ze leren dat ze een jongen of een meisje zijn. Ook leren ze dat anderen hen zien als een jongen of meisje.
Nieuwsgierig
Peuters willen weten wat het verschil is tussen een jongen en een meisje. Ze vinden hun eigen lichaam en dat van anderen enorm interessant. Ze kunnen zomaar hun onderbroek uittrekken als er visite is, of in het bijzijn van anderen aan hun geslachtsdelen zitten.
Eigen lichaam ontdekken
Peuters ontdekken geleidelijk aan hun eigen lichaam. Ze vinden het heerlijk om af en toe in hun blootje te lopen, of in een zwembroek of badpak in de zomer. Zo voelen ze ook de zon op hun huid, het zand op hun lichaam en het gras onder hun blote voeten. Bovendien kun je je makkelijker bewegen zonder al die kleren aan. Het is belangrijk dat kinderen zich goed voelen in hun eigen lichaam.
Geslachtsdelen
Veel peuters zijn heel nieuwsgierig naar hun lijf, dus ook naar hun geslachtsdelen. Als ze zich veilig en vertrouwd voelen, vinden ze het soms ook lekker om eraan te zitten, meestal als ze bloot zijn. Jongetjes kunnen daarvan een stijve penis krijgen. Veel ouders weten niet hoe ze moeten reageren als hun kind dit doet. Het beste is om kinderen gewoon hun gang te laten gaan. Dit gedrag is normaal en hoort bij de seksuele ontwikkeling van je peuter.
4 tot 10 jaar: vriendschap en verliefdheid
Tussen de vier en tien jaar beginnen de meeste kinderen hun seksualiteit te ontdekken. Kinderen zijn heel nieuwsgierig. Ze kunnen hier eindeloos veel vragen over stellen.
Ontdekken door te spelen
Kinderen tussen vier en zes jaar ontdekken seksualiteit vaak door te spelen, bijvoorbeeld bij spelletjes als ‘doktertje’ of ‘vader en moedertje’. Eerst ontdekken ze dit in het openbaar. Later vaak in het geheim, omdat ze leren dat sommige dingen vreemd zijn in het openbaar.
Naarmate kinderen meer contact krijgen met grote groepen mensen, zoals op school, leren ze steeds beter hoe ze zich moeten gedragen. Ze leren dat ze niet zomaar in het openbaar hun lichaam kunnen laten zien of zichzelf of een ander kunnen betasten.
Vriendschap en verliefdheid
Je kind sluit vriendschap met andere kinderen, zowel met jongens als met meisjes. Kinderen van vier tot zes jaar koppelen vriendschap of iemand lief vinden vaak aan verliefdheid. Dit heeft meestal niets te maken met gevoelens van seksualiteit en verlangen. Het is hun manier om te zeggen dat ze iemand lief vinden.
Vanaf ongeveer zeven jaar gaan kinderen fantaseren over verliefdheid en seks. Ze fantaseren bijvoorbeeld over met wie ze verkering willen of met wie ze later willen trouwen. Kinderen kunnen heel verliefd zijn. Ze willen naast elkaar zitten en elkaars hand vasthouden. Voor je kind voelt de verliefdheid heel echt.
Lieve meisjes en stoere jongens
Vanaf vier jaar begrijpen kinderen steeds beter dat ze een jongen of een meisje zijn en hoe ze door anderen worden gezien. Ze krijgen duidelijke ideeën over hoe jongens en meisjes zich ‘horen’ te gedragen. Meisjes gaan zich vaak heel meisjesachtig gedragen, jongens heel jongensachtig. Niet alle kinderen doen dat.
Jongens en meisjes spelen dan ook vaak apart. Ze doen echte ‘jongensdingen’ en echte ‘meisjesdingen’. Als jongens en meisjes samen spelen, vinden ze dat vaak spannend. Ze zijn verlegen of gaan juist heel stoer doen.
Minder vragen stellen
Rond het zevende jaar gaat een kind zich in z’n blootje ongemakkelijk voelen. Vanaf deze leeftijd gaan kinderen minder vragen stellen over seks, omdat ze merken dat dit een onderwerp is waar je niet snel over praat.
10 tot 12 jaar: op naar de puberteit
Tussen 10 en 12 jaar komt je kind in de puberteit. De geslachtsontwikkeling begint. Je kind krijgt bijvoorbeeld meer lichaamshaar. In de puberteit krijgen opgroeiende kinderen interesse in de volwassen seksualiteit. Ze fantaseren meer over seksualiteit en zien van alles op televisie, op internet en in tijdschriften. Dit wekt hun nieuwsgierigheid. Tegelijkertijd kunnen ze preuts of afhoudend reageren als je het met hen over seksualiteit wilt hebben. Je kind ontdekt zelfbevrediging en experimenteert hiermee in de eigen omgeving.
Onzekerheid
Kinderen in deze leeftijd moeten vaak wennen aan hun nieuwe lichaam en aan de veranderingen. Ze vragen zich af of ze wel normaal zijn. Ze kunnen erg onzeker worden over hun lichaam. Als ze puistjes hebben, kunnen ze daar bijvoorbeeld veel last van hebben.
Eerste verkering
In deze fase krijgen veel kinderen hun eerste vriendje of vriendinnetje. Ze lopen hand in hand en geven kusjes. Sommige kinderen gaan ook zoenen.
12 tot 18 jaar: lichamelijke veranderingen en experimenteren
In de prepuberteit en puberteit ontwikkelen de geslachtshormonen zich. Bij meisjes begint dit ongeveer twee jaar eerder dan bij jongens.
Lichamelijke veranderingen bij meisjes
- Meisjes krijgen borsten als ze gemiddeld 10 of 11 jaar zijn, maar soms ook al eerder
- Ze krijgen oksel- en schaamhaar als ze gemiddeld 11 jaar zijn
- De meeste meisjes worden voor het eerst ongesteld tussen de 10 en 15 jaar
- Tussen hun 15e en 18e jaar kunnen borsten nog wat groter worden en hun heupen wat breder
Lichamelijke veranderingen bij jongens
- De meeste jongens krijgen een eerste zaadlozing tussen hun 11e en 16e jaar
- Gemiddeld zijn jongens 14 jaar als de groei van oksel- en schaamhaar begint. Op die leeftijd begint ook de baardgroei
- De stem van een jongen wordt meestal lager als hij ongeveer 16 jaar is. Dit heet ‘de baard in de keel krijgen’
Ontdekkingstocht
Tussen 12 en 15 jaar zijn de meeste jongens en meisjes wel eens verliefd geweest. Ze doen ervaringen op met zoenen en strelen onder de kleren. Daarnaast ontdekken jongeren op deze leeftijd hun seksuele voorkeur. Soms gebeurt dat later.
Tussen 15 en 18 jaar gaan jongeren verder met het experimenteren met relaties en seks. Veel jongeren krijgen voor het eerst een vaste relatie. Anderen houden er losse contacten op na. Jongeren krijgen ook meer seksuele ervaring: ze gaan verder dan alleen zoenen en strelen. De helft van de jongeren van 17 jaar heeft ervaring met geslachtsgemeenschap. Ze weten nu (meestal) beter of ze heteroseksueel, homoseksueel of biseksueel zijn.
Bron: Opvoedinformatie Nederland
Deel dit artikel: