Alle kinderen liegen af en toe. Soms vertellen ze een leugentje om iets spannender te maken, soms om te zorgen dat ze geen straf krijgen. Als ouder kan je ervan schrikken als je kind niet eerlijk is. Maar waarom doen kinderen dit eigenlijk? En hoe kun je hen leren dat eerlijk zijn belangrijk is? In dit artikel lees je er meer over.
Waarom liegen kinderen?
Liegen hoort bij de ontwikkeling van een kind. Peuters en kleuters kunnen nog niet goed onderscheid maken tussen fantasie en werkelijkheid. Ze verzinnen verhalen omdat ze een levendige fantasie hebben. Oudere kinderen liegen bewuster, bijvoorbeeld om te zorgen dat ze geen straf krijgen, indruk te maken of om iemand niet teleur te stellen.
Vaak is liegen een manier om een probleem uit de weg te gaan of om iets te krijgen wat ze graag willen. Sommige kinderen doen het uit onzekerheid, anderen om een situatie leuker of spannender te laten klinken. Wanneer een kind merkt dat een leugen werkt, kan hij vaker gaan liegen.
Hoe leer je je kind eerlijk te zijn?
Eerlijk zijn is iets wat kinderen moeten leren. Dit kun je doen:
Geeft het goede voorbeeld
Kinderen leren door te kijken naar hun ouders. Als jij altijd eerlijk bent, zal je kind dat ook sneller zijn. Zeg bijvoorbeeld: “Ik had geen parkeerkaartje en kreeg een boete. Dat was mijn eigen fout.” Zo laat je zien dat eerlijkheid belangrijk is, ook als het niet leuk is.
Blijf rustig als je kind liegt
Boos worden helpt vaak niet. Kinderen die bang zijn voor straf, zullen eerder blijven liegen. Probeer in plaats daarvan rustig te vragen: “Waarom heb je dat gezegd?” of “Hoe kunnen we dit oplossen?”
Benoem het als je kind eerlijk is
Geef een compliment als je kind de waarheid vertelt, vooral als dat moeilijk is. Zeg bijvoorbeeld: “Ik vind het niet leuk wat je hebt gedaan, maar ik vind het knap dat je eerlijk bent geweest.” Zo leert je kind dat eerlijk zijn iets positiefs is.
Leg uit waarom eerlijk zijn belangrijk is
Vertel dat mensen elkaar moeten kunnen vertrouwen. Geef een voorbeeld van een situatie waarin het voor je kind vervelend zou zijn als jij als ouder zou liegen. Kinderen begrijpen dan beter waarom eerlijkheid belangrijk is.
Laat zien dat je fouten mag maken
Als kinderen bang zijn om iets verkeerd te doen, durven ze minder snel de waarheid te vertellen. Laat merken dat fouten erbij horen en dat je liever hebt dat ze eerlijk zijn dan dat ze iets verbergen.
Wanneer moet je je zorgen maken?
Af en toe een kleine leugen is normaal. Maar als je kind vaak liegt of steeds grotere leugens vertelt, kan er meer aan de hand zijn. Misschien is hij bang om de waarheid te zeggen, wil hij ergens bij horen of voelt hij zich onzeker.
Let op de volgende signalen:
Je kind liegt over belangrijke dingen, zoals huiswerk of problemen op school.
Hij vertelt steeds andere verhalen over dezelfde situatie.
Hij geeft anderen vaak de schuld om zelf uit de problemen te blijven.
Je hebt het gevoel dat je je kind niet meer kunt vertrouwen.
In deze gevallen is het goed om rustig met je kind te praten. Het kan een teken zijn dat er iets anders speelt. Probeer te ontdekken waarom je kind niet eerlijk is en geef hem de kans om de waarheid te vertellen zonder direct gestraft te worden. Als je je zorgen maakt kan het helpen om met een professional te praten. Bijvoorbeeld je huisarts, praktijkondersteuner of iemand van het CJG.
Meer weten?
Heb je vragen over dit onderwerp of wil je er meer over weten? Wij zijn er om je te helpen. Neem gerust contact met ons op voor meer informatie of advies over dit onderwerp.